اربعین و غوغای چند ده میلیونی عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) علی‌رغم سیاست سابق بایکوت و سانسور رسانه‌ای شدید در جهان، چند سالی است که رسانه‌های مطرح جهان را مجبور به بازتاب این آیین شیعه کرده است.

نکته‌ای که حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از دانش آموزان و دانشجویان  هم به آن اشاره کردند. رهبری فرمودند: آنها چند سال در قبال حرکت عظیم اربعین «توطئه سکوت» را به‌کار گرفتند اما امسال مجبور شدند مقداری به آن بپردازند البته با تحلیل های خصمانه و غلط و بلاهت آمیز.

رسانه‌های جهان دریافته‌اند که  با رشد شبکه های اجتماعی نمی‌توانند این اتفاق را پوشش ندهند، به همین منظور امسال به موضوع اربعین پرداختند و حتی این موضوع تاحدی برای شبکه‌ای مثل بی‌بی‌سی مهم بود که نفیسه کوهنورد، خبرنگار این شبکه به  کربلا رفت، چادر سر کرد و از آن جا برایشان گزارش ارسال کرد.

نفیسه کوهنورد، خبرنگار بی‌بی‌سی با چادر در کربلا

هرچند که این رسانه انگلیسی در همین گزارش هم ارادت خودش به شیعه انگلیسی را  نشان داد و از بین میلیون ها عراقی عاشق ایران و مسئولان ایرانی، عامدانه به سراغ یکی دو فرقه کوچک مخالف جمهوری اسلامی در عراق رفت و سعی کرد علیه سیاست های جمهوری اسلامی گزارش پخش کند.

بی‌بی‌سی فارسی حتی در چند مقطع فراخوان داد تا زائران تصاویری برایشان ارسال کنند بلکه بتوانند شبهاتی را درباره این اجتماع عظیم دینی ایجاد کنند اما تیرشان به سنگ خورد و در نتیجه هیچ تصویری از این همایش میلیونی را برای پخش انتخاب نکردند.

اما بی‌بی‌سی فارسی، هدف اصلی خود را هفته پیش با انتشار گزارشی علیه پیاده‌روی اربعین نمایان کرد و نقاب از چهره خود کشید. در این گزارش که با عنوان «تاثیر پیاده‌روی اربعین بر جامعه عراق» منتشر شد ادعا شده که این مراسم، سودی نه از جنبه معنوی  و نه از جنبه مادی و اقتصادی برای این کشور ندارد و حتی باعث تضعیف حرکت کار و تولید در کشور عراق شده است. 

بی‌بی‌سی در بخشی از مطلب خود نوشت: «این مراسم با نگاهی ظاهرگرایانه به حرکت امام حسین، زمینه خالی کردن این جریان از معانی عمیق دینی آن شده و آن را به یک کارناوال سیاحتی تبدیل می‌کند. کارناوالی که خیلی‌ها با هدف تفریح و گذر وقت و به مثل معروف فارسی "هم زیارت است و هم سیاحت" به آن می‌پردازند.»

به همین منظور سراغ چند تن از چهره های عراقی از جمله یک استاد دانشگاه، یک استاد حوزه و یک فعال اجتماعی رفتیم و با آنها درباره این گزارش بی‌بی‌سی گفتگو کردیم.

* استاد رسانه دانشگاه بغداد: اربعین نماد مبارزه با طایفه‌گری است

دکتر حسین علی نور الموسوی رییس گروه دانشکده رسانه دانشگاه بغداد است. او درباره این موضوع که بی‌بی‌سی «نگرانی‌های فرقه‌گرایانه» را از آفت های پیاده‌روی اربعین معرفی کرده، می‌گوید: «برعکس ادعای این رسانه انگلیسی، اتفاقا امسال با توجه به چالش‌های طایفه‌ای و مذهبی در عراق، پیاده‌روی وحدت بخش اربعین از اهمیت دوچندانی برخوردار بود. این زیارت فضا را برای همدلی و همزمانی مردم عراق با یکدیگر و همچنین با سایر ملت‌ها فراهم آورده است. نکته دیگر آن که مبارزه با نژادپرستی و طایفه‌گرایی در این گردهمایی بی‌نظیر انسانی بسیار برجسته و مشهود است.»

این استاد دانشگاه درباره برکات مادی و معنوی این زیارت هم می‌گوید:‌ «زیارت عتبات عالیات عراق بخصوص در زمان اربعین دارای برکات بی‌شماری برای ملت عراق است که علاوه بر برکات معنوی دارای برکات مادی هم هست. برخلاف برخی ادعاهای مغرضانه، فرصت‌های شغلی زیادی در بازه زمانی قبل و بعد از اربعین حسینی برای ملت عراق ایجاد می‌شود. روحیه جهادی و اقدام داوطلبانه که  نیاز مبرم عراق است از ثمره‌های زیارت اربعین به شمار می‌رود.»

او در پایان هم عنوان می‌کند: «روایت بی‌بی‌سی و شبکه‌های همسو با آن هیچ تناسبی با واقعیت‌های اربعین ندارد. مساله‌ای که ادعای بی‌بی‌سی را زیر سوال می‌برد بزرگداشت روزافزون و باشکوه‌تر اربعین حسینی در عراق و سایر کشورهای جهانی است.»

* فعال اجتماعی عراقی: کسی برای تفریح به کربلا نمی‌رود

مجاهد الاسدی فعال اجتماعی که امسال هم میزبانان زائران اربعین بود در گفتگو با خبرنگار فارس می‌گوید دولت عراق برخلاف ادعای گزارش بی‌بی‌سی فارسی هیچ هزینه‌ای برای هیئت‌ها و موکب‌های پرداخت نمی‌کند و همه هزینه‌ها از جیب شخصی افراد است که اختیارش را خودشان دارند. «در این جا باید بگویم که خیلی از ما عراقی‌ها تجارت را فقط با امام حسین(ع) پرسود می‌دانیم، ما شاید پول توی جیبمان نداشته باشیم ولی نگران خرج کردن برای زائران سیدالشهدا نیستیم. مثلا خود من امسال برای اربعین که حتی مهمان در منزلم بود پول نداشتم ولی خدا خودش جور کرد و شرمنده نشدم.»
الاسدی درباره بخش دیگری از گزارش بی بی سی که مدعی شده بود این سفر ارزش معنوی و مادی برای مردم عراق ندارد هم می‌گوید: «اگر این سفر حالت معنوی نداشته، چطور هرسال بیشتر از سال گذشته جمعیت می آید؟ اگر اثر معنوی نداشت زائران یک سال، دو سال نه سه سال می آمدند نه این که هرساله بیایند. این سفر ظاهرش سراسر سختی است و اگر باعث رشد معنوی مردم عراق نشود چرا این همه سختی را باید تحمل کنند؛ مثلا برخی عراقی‌ها 13 روز در راه هستند و هرشب در یک موکب می‌خوابند و حتی بین این افراد زنان شیرده هم حضور دارند.»

مجاهد با خنده، درباره این بخش از گزارش رسانه سلطنتی انگلیس که نوشته برخی ها هم برای سیاحت می‌آیند و هم برای تفریح، می‌گوید: شما حساب کن همین ایرانی‌ها با یک سوم هزینه‌ اربعین می‌توانند بروند شهرهای مختلف ایران خوش بگذرانند و در اینجا هم همین گونه است. شرکت های مسافرتی هستند که با 75،000 دینار که پول حق الزحمه 3 روز یک کارگر معمولی است یک هفته ای مردم را با هتل، ماشین، و غذای رایگان به اربیل، کرکوک، سلیمانیه و... می برند و آن جا تفریح می‌کنند، پس اگر کسی قرار است برای تفریح برود، جای دیگری می‌رود نه در این مسیر که همه اش سختی است.»

او درباره ادعای از بین رفتن کسب و کار عراق به دلیل اربعین، اینگونه به فارس توضیح می‌دهد: «چگونه است که وجود توریست برای کشورهای دیگر مانند انگلیس سودمند است اما برای مردم ما (عراق) سودمند نیست؟ علاوه بر هزینه‌هایی که بالاخره هر دولتی از محل ورود توریست به کشورش نصیبش می‌شود، اقتصاد بسیاری از شهرهای ما مانند نجف و کربلا تغییر پیدا می‌کند؛ یعنی در کنار خدمات رایگان موکب‌ها، اربعین اقتصاد مردم و بازار ما را متحول می‌کند. از رانندگان و گاریچی‌هایی که زائران را جابجا می‌کنند بگیرید تا مغازه ‌داران سطح شهر و بازارهای نجف و کربلا، همه در این ایام، سود مادی هم  کسب می‌کنند.»

مجاهد الاسدی می‌گوید: «شما تصور کنید هر زائر تنها دو یا سه سوغاتی بخرد، چه سود عظیمی نصیب بازار ما می‌شود؟ به طور غیرمستقیم هم اثر می‌گذارد از فروش برنج، حبوبات، مرغ و گوشت و ماهی و ظروف یکبار مصرف گرفته تا همین آب‌های معدنی و میوه‌هایی که صاحبان مواکب می‌خرند و رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهند، بالاخره بابتش به باغداران و شرکت‌ها پول می‌دهند و آن‌ها سود می‌برند. این گونه به شما بگویم که حتی برخی از بازاریان تمام سال منتظر ایام اربعین هستند تا بتوانند از عهده مخارجشان بربیایند. مثلا دوستان من که در فرودگاه مغاره دارند در این ایام 5 تا شاگرد اضافه می کنند تا بتوانند پاسخگوی مشتریان باشند، آیا این‌ها سود نیست؟»

* مدرس عراقی جامعه المصطفی: گزارش بی‌بی‌سی ناشی از فهم مادی نسبت به اربعین است

علی فاضل السعدی، روحانی عراقی و مدرس جامعه المصطفی نیز هم در گفت و گو با خبرنگار فارس، از زاویه دیگری به  گزارش بی‌بی‌سی در خصوص زیارت اربعین نگاه می‌کند و می‌گوید: «نباید فراموش کرد که گزارش این شبکه در خصوص زیارت اربعین ناشی از فهم مادی محض و برگرفته از تمدن سکولار غربی است. حال اینکه مهمان نوازی مردم عراق از ده ها میلیون زائر اربعین هیچ شباهتی به کارناوال‌های مرسوم در نقاط مختلف دنیا ندارد چراکه برخاسته از یک فهم ایدئولوژیک در مورد تعظیم شعائر حسینی است.»

او همچنین برخلاف ادعای بی‌بی‌سی فارسی که این راهپیمایی را خالی از معنویت معرفی کرده، عنوان می‌کند: «زیارت اربعین علاوه بر برکات مادی که دارد، فضایی مناسب را برای تزکیه نفس و تبلیغ مبانی دین و فرهنگ توسط علما، نخبگان و اندیشمندان عراقی فراهم می‌کند. این زیارت همچنین در الفت و تقارب شیعیان دنیا بسیار تاثیر دارد و دشمن از همین می‌ترسد، خصوصا زمانی که می‌بیند خادمان عراقی در کنار زائران ایرانی، افغانستانی، پاکستانی، بحرینی، اروپایی، آفریقایی و آمریکایی دور امام حسین(ع) جمع می‌شوند.»

به نظر می‌رسد این نحوه پوشش خبری BBC که حتی با استانداردهای اولیه و سیاست‌های ادعایی خود این خبرگزاری، فرسنگ‌ها فاصله دارد نه تنها نتیجه‌بخش نبوده بلکه بیشتر باعث مصمم تر شدن ایرانی‌ها، عراقی‌ها و تمامی شیعیان جهان شده و نوید اربعینی پرشورتر در سال‌های آینده را خواهد داد.